Welk anticonceptiemiddel is het beste voor het milieu?
© Reproductive Health Supplies Coalition on Unsplash
Het kiezen van een anticonceptiemiddel is natuurlijk vooral een persoonlijke beslissing. Toch heeft het gebruik van anticonceptie ook gevolgen voor het milieu. Gelukkig zijn er tegenwoordig verschillende vormen van anticonceptie beschikbaar die zowel effectief als milieuvriendelijk zijn. In dit artikel deel ik verschillende soorten anticonceptie, de afwegingen die je kunt maken om tot een keuze te komen en uiteindelijk geef ik aan wat de meest duurzame optie is.
Kinderwens, ja of nee?
De milieu-impact van verschillende anticonceptiemethoden is vooral relevant voor mensen met een (toekomstige) kinderwens. Sommigen willen graag een kind, maar bij hen lukt het helaas niet. Daarnaast kiezen steeds meer mensen er bewust voor om kinderloos te blijven. Ook in mijn omgeving hoor ik dat mensen bewust kinderloos blijven en één van de redenen die zij noemen, is de negatieve impact op het milieu.
Diverse onderzoeken, zoals aangehaald door Quest, bevestigen dat het voor het milieu inderdaad gunstig is om minder of helemaal geen kinderen te krijgen. Onderzoekers van Cornell University berekenden in 1999 dat er tegen 2100 naar schatting +/- twaalf miljard mensen op aarde zullen zijn, terwijl twee miljard het maximum is voor een menswaardig bestaan in harmonie met de natuur, zonder honger en met voldoende hulpbronnen.
Bovendien toonde een studie uit 2008 van het Massachusetts Institute of Technology (MIT, VS) aan dat het krijgen van een kind leidt tot een extra uitstoot van 58,6 ton CO2 per persoon per jaar, wat overeenkomt met 36 retourvluchten over de Atlantische Oceaan per jaar (bron). Wanneer je toch een sterke kinderwens hebt, is het de moeite waard om verder te lezen.
Soorten anticonceptie
Voordat ik dieper in ga op de afwegingen, deel ik in deze alinea de verschillende soorten anticonceptie. Er zijn verschillende soorten anticonceptie¹, die elk op een andere manier werken om zwangerschap te voorkomen. Hier zijn de belangrijkste categorieën:
1. Hormonale anticonceptie:
Anticonceptiepil: Dagelijkse pil die hormonen bevat om ovulatie te voorkomen. Je hebt hierbij de keuze uit een combinatie- en een minipil. Een combinatiepil bevat twee hormonen (oestrogeen en progestageen) en de minipil bevat enkel progestageen (merk: divers).
Anticonceptiepleister: Wekelijkse pleister die hormonen via de huid afgeeft (merk: Evra)
Anticonceptiering: Maandelijkse ring die in de vagina wordt ingebracht en hormonen afgeeft (merk: NuvaRing of Ornibel).
Prikpil: Injectie met progestageen die om de drie maanden wordt gegeven (merk: Depo-Provera of Sayana Press).
Implantaat: Staafje dat onder de huid wordt ingebracht en gedurende drie jaar hormonen afgeeft (merk: Implanon NXT).
2. Intra-uteriene middelen:
Hormonaal spiraaltje (IUS): Spiraaltje dat progestageen afgeeft en tot vijf jaar werkt.
Koperspiraaltje (IUD):** Spiraaltje dat koper afgeeft en tot tien jaar werkt, wat zaadcellen inactief maakt.
3. Barrière methoden:
Condoom: Beschermt tegen zwangerschap en seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's); zowel voor mannen als vrouwen (voor eenmalig gebruik).
Pessarium: Flexibele kap die de baarmoederhals afdekt en meestal in combinatie met zaaddodende middelen wordt gebruikt (één tot twee jaar te gebruiken).
Xo! Male Condoms
12 stuks
(vegan)
€14,99
Ormelle Female Condoms
5 stuks
€11,95
Caya Pessarium
1 stuk
€37,95
4. Natuurlijke methoden:
Periodieke onthouding: Vermijden van seks tijdens de vruchtbare periode van de vrouw.
Coïtus interruptus: Terugtrekken van de penis uit de vagina voor de ejaculatie.
5. Permanente methoden:
Sterilisatie bij vrouwen: Chirurgische ingreep waarbij de eileiders worden afgesloten.
Sterilisatie bij mannen (vasectomie): Chirurgische ingreep waarbij de zaadleiders worden doorgesneden.
6. Noodanticonceptie:
Morning-afterpil: Pil die hoge doses hormonen bevat en binnen 72 uur na onbeschermde seks moet worden ingenomen.
Koperspiraaltje als noodanticonceptie: Kan tot vijf dagen na onbeschermde seks worden ingebracht om zwangerschap te voorkomen.
Elk van deze methoden heeft zijn eigen voor- en nadelen. De keuze hangt vaak af van jouw persoonlijke voorkeur, gezondheidssituatie en levensstijl.
Anticonceptie met of zonder hormonen
Hormonale anticonceptiemethoden (1), hebben een milieu-impact door de productie van hormonen en de verwerking van de afvalstoffen na gebruik. Volgens De Anticonceptiebijbel wordt bijvoorbeeld slechts een deel van de hormonen in de anticonceptiepil door het lichaam opgenomen bij inname; de rest belandt in het riool en uiteindelijk in het water, waar het in contact komt met vissen en schaaldieren die de hormonen weer kunnen opnemen (bron). Overweeg daarom hormoonvrije alternatieven, die minder milieu-impact hebben, geen invloed hebben op hormonale niveaus en over het algemeen minder bijwerkingen hebben.
Hoe vaak gebruik je het?
De mate waarin je anticonceptiemiddelen gebruikt, heeft uiteraard ook invloed op de hoeveelheid afval die je produceert. De anticonceptiepil (1) wordt bijvoorbeeld dagelijks ingenomen, wat regelmatig afval genereert. Een condoom (3) gebruik je bij elke gemeenschap, wat ook tot frequent afval kan leiden.
Daarnaast zijn er anticonceptiemiddelen die wekelijks, maandelijks, of driemaandelijks worden ingenomen (1), wat de afvalproductie enigszins vermindert. Langdurige anticonceptiemethoden zoals hormoonimplantaten (1), spiraaltjes (2) of een pessarium gaan meerdere jaren mee. Dit vermindert de noodzaak van regelmatige vervanging of inname, waardoor ze minder afval produceren in vergelijking met de middelen die vaker worden ingenomen of gebruikt.
Natuurlijke (4) of permanente methodes (5) zijn tot slot ook opties. Natuurlijke methodes bieden echter minder bescherming en bij permanente methodes moet je er heel zeker van zijn dat je niet van gedachten zult veranderen.
Conclusie
Hoewel het niet krijgen van kinderen de meest milieubewuste keuze is, lees je dit artikel waarschijnlijk omdat je wel een kinderwens hebt, maar die nog niet onmiddellijk wilt vervullen. Zoals eerder beschreven, denk ik dat de uiteindelijke keuze voor een anticonceptiemiddel voornamelijk afhangt van jouw persoonlijke voorkeuren. Een natuurlijke methode voor geboortebeheersing (4) is wellicht de meest duurzame optie, maar brengt tegelijkertijd het grootste risico op een ongeplande zwangerschap met zich mee. Een hormoonvrij anticonceptiemiddel voor langdurig gebruik biedt de meeste zekerheid en veroorzaakt minder afval en milieuschade dan andere opties. Het koperspiraaltje (2) of een pessarium (3) zijn daarom de meest duurzame opties.
Sprak deze blog je aan? Dan vind je de volgende blogs wellicht ook interessant:
¹ Voor de verschillende soorten anticonceptie, de toelichting en merknamen heb ik gebruik gemaakt van informatie op de site Anticonceptie.nl.
*Disclaimer: Ik ben geen professional op medisch gebied. Deze blog heeft als doel om de milieuimpact van diverse anticonceptiemiddelen te beschrijven. Indien je advies nodig hebt over welk type anticonceptie het beste bij jou past raadpleeg dan jouw huisarts of een andere specialist.
** Deze blog bevat affiliate links.
